Αρχεία Συντάκτη: admin

Με αφορμή την 6η Μαρτίου, Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, οι μαθητές και οι μαθήτριες του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων είχαν την ευκαιρία να προβληματιστούν και να ευαισθητοποιηθούν για τις ποικίλες μορφές εκφοβισμού και βίας που εκδηλώνονται στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας…….Διαβάστε όλο το κείμενο
Μεταβείτε στον σύνδεσμο για να δείτε όλο το υλικό από τη μέρα της εκδήλωσης

Ομάδες μαθητών της Α΄ και Β’ τάξης του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, πραγματοποίησαν την Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου 2024, τη δεύτερη διαδικτυακή συνεδρία, στον χώρο του Εργαστηρίου της Πληροφορικής, στο πλαίσιο του προγράμματος ΄΄The Tipping Point΄΄(TTP), με θέμα “Διαχείριση του άγχους μετά από μια φυσική καταστροφή”.
Η κα Δέσποινα Πλουσσίου, Ψυχοθεραπεύτρια, με ειδίκευση στην αντιμετώπιση του Ψυχικού Τραύματος(PTSD,C-PTSD),μέσα από κατάλληλα επιλεγμένες δραστηριότητες, έφερε τους μαθητές σε επαφή με πρακτικούς τρόπους διαχείρισης του άγχους, αναπτύσσοντας τις δεξιότητες που χρειάζονται για να τους αξιοποιήσουν στην πράξη.
Το “Tipping Point΄΄ είναι ένα πρόγραμμα που προσφέρει τη δυνατότητα σε μαθητές οι οποίοι βρίσκονται και στο πιο απομακρυσμένο σημείο της Ελλάδας, να συναντήσουν μέσω Live Streaming  ανθρώπους – πρότυπα (Μέντορες) από όλο τον κόσμο και σε διαφορετικούς επαγγελματικούς τομείς, που αφορούν στην  Καινοτομία, Περιβάλλον, Ρομποτική, Ψυχολογία, Εθελοντισμό κ.α.
Στόχος της δράσης αυτής είναι να συμβάλει στη λήψη συνειδητοποιημένων αποφάσεων των νέων σε ότι αφορά στην επαγγελματική ή ακαδημαϊκή τους πορεία και να τους επιτρέψει να ανοιχτούν σε νέους ορίζοντες πέρα από τα στερεότυπα του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Οι μαθητές επαναπροσδιορίζουν τη σχέση τους με το σχολείο, αναπτύσσουν οριζόντιες δεξιότητες ,την αυτοπεποίθηση τους και προετοιμάζονται για την αγορά εργασίας.
Μέσω της συμμετοχής τους σε δραστηριότητες μη τυπικής μάθησης οι μαθητές έχουν την δυνατότητα:
να συνεργάζονται και να εφαρμόζουν στην πράξη τη γνώση που λαμβάνουν
να θέτουν ερωτήσεις και να λαμβάνουν απαντήσεις από επαγγελματίες διαφορετικών ειδικοτήτων
να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να βρίσκονται στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας
να ανακαλύπτουν τα ενδιαφέροντά τους και να εκφράζονται χωρίς δισταγμό
Ήταν μια εμπειρία πρωτόγνωρη για όλους μας και ανυπομονούμε για την επόμενη διαδικτυακή μας συνάντηση.

Ο Υπεύθυνος του Προγράμματος,

Αχιλλέας Κατσίκας ΠΕ04.01

Μια εξαιρετική ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη ζωγραφική τέχνη μας έδωσε η Στέγη Τέχνης & Πολιτισμού του Ιδρύματος Λ. Μακρή-Ιατρού της πόλης μας, που επισκεφτήκαμε την Τετάρτη 17 Ιανουαρίου με τους μαθητές του τμήματος Α3. Με τίτλο «Ζωγραφικής Απάνθισμα», η έκθεση αποτελεί ένα πανόραμα της ελληνικής ζωγραφικής, με έργα από ιδιωτικές συλλογές και με καλλιτέχνες από τον 19ο αιώνα έως το σήμερα, οι οποίοι άφησαν και αφήνουν το σημαντικό αποτύπωμά τους στην καλλιτεχνική και πνευματική δημιουργία του τόπου μας: Γύζης, Πανταζής, Παρθένης, Ράλλης, Βολανάκης, Αλταμούρας, Τσαρούχης, Βασιλείου, Μόραλης… αλλά και πιο σύγχρονοι ζωγράφοι, όπως ο Γκολφίνος, ο Πανταλέων, ο Διαμαντόπουλος, η Καστώρη και πολλοί άλλοι… «υποδέχτηκαν» τους μαθητές μας, οι οποίοι περιδιαβήκαν την έκθεση υπό την εξαιρετική καθοδήγηση του κ. Ηλίου Κοτσίρα, του γνωστού Τρικαλινού εικαστικού και χαράκτη.

Ο Κ. Κοτσίρας δεν έκανε μια τυπική ξενάγηση στην έκθεση, δεν παρουσίασε ο ίδιος τους ζωγράφους, τη θεματική τους, τις τεχνικές τους… Αντιθέτως! Με ιδιαίτερα παιδαγωγική και ανοιχτή προσέγγιση, με «μαιευτική» διαδικασία, κάλεσε τους ίδιους τους μαθητές να παρατηρήσουν, να συγκρίνουν, να προσεγγίσουν με τον δικό τους τρόπο τα έργα τέχνης, να τα «γευτούν» και να τα απολαύσουν, να εξοικειωθούν και να ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΟΥΝ με αυτά! Και, μετά το 1ο στάδιο της «μέθεξης», τους έδωσε πινακίδες και χρώματα και τους προκάλεσε να ζωγραφίσουν, ο καθένας το δικό του έργο, εμπνεόμενοι από τους πίνακες που τους άγγιζαν περισσότερο!
Μετά τον πρώτο δισταγμό, όλα τα παιδιά επιδόθηκαν με μεγάλο ενδιαφέρον στη βιωματική αυτή δράση, ενώ οι δύο καθηγήτριες-φιλόλογοι που διοργανώσαμε την επίσκεψη (Αναγνώστου Αγγελική και Ρουσουλιώτη Χαρά) είχαμε την ευτυχία να δούμε μια άλλη πλευρά των μαθητών μας, πιο ελεύθερη και δημιουργική!

Τα χαμόγελα ακτινοβολούσαν, τα μάτια σπινθηροβολούσαν, τα έργα ήταν εκφραστικά αλλά και αποκαλυπτικά για τα ταλέντα πολλών, που θα έπρεπε ούτως ή άλλως η παιδεία να αναδεικνύει και να καλλιεργεί… Έστω και με αυτή τη σύντομη επαφή με την τέχνη, όλοι φύγαμε αισθητικά, ψυχικά και πνευματικά αναβαπτισμένοι.

Τα παιδιά μας συνειδητοποίησαν πως στην τέχνη δε μετρά τόσο η τεχνική και η επιδεξιότητα όσο η συναισθηματικός αντίκτυπος που δημιουργείται, η έκφραση και η δημιουργία καθαυτές. Ότι η τέχνη αποτελεί ψυχική τροφή για τους ανθρώπους και βελτιώνει, με τον τρόπο της, τη ζωή την ίδια!

Αναγνώστου Αγγελική, Φιλόλογος
Ρουσουλιώτη Χαρά, Φιλόλογος

Στο 5ο Λύκειο Τρικάλων την Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2023 σε συνεργασία με την «Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας» του Ν. Τρικάλων πραγματοποιήθηκε Βιωματικό Εργαστήριο στα δύο τμήματα της Β΄ Τάξης με θέμα «Αναγνώριση και διαχείριση του συναισθήματος του θυμού». Το εργαστήριο υλοποιήθηκε στα πλαίσια δράσεων για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μαθητών/τριών με πρωτοβουλία και υποστήριξη της αντίστοιχης ομάδας δράσης του σχολείου.
Οι συντονίστριες του Εργαστηρίου κα Βαλομάνδρα Αθηνά, Ψυχολόγος και κα Καραθανάση Βασιλική, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, έδωσαν τη δυνατότητα στους μαθητές και τις μαθήτριες να ενημερωθούν με βιωματικό τρόπο για την αναγνώριση και τη διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων όπως ο θυμός, που επηρεάζουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις εντός και εκτός της σχολικής κοινότητας. Οι μαθητές αγκάλιασαν θερμά τη δράση και εξέφρασαν ενδιαφέρον για τη υλοποίηση και άλλων παρεμφερών δράσεων.
Ο Διευθυντής του 5ου Λυκείου Τρικάλων και τα μέλη της Ομάδας Δράσης ευχαριστούμε θερμά την «Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας» και τις συνεργάτιδές της για την ανταπόκριση και τη συμβολή τους στην προσπάθειά μας για ψυχική και συναισθηματική ενδυνάμωση των μαθητών και μαθητριών μας.
Από την ομάδα δράσης του σχολείου

5ο ΓΕΛ ΤΡΙΚΑΛΩΝ: Πολιτιστική περιήγηση στο Βυζαντινό Κάστρο και στην παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι των Τρικάλων στο πλαίσιο προαιρετικού πολιτιστικού προγράµµατος (Τετάρτη 3 Μαΐου 2023).
Αµαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.

H παιδαγωγική οµάδα πολιτισµού της Β΄ Λυκείου του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, µε δύο(2) υπεύθυνες- συνοδούς καθηγήτριες: Ηλιάδη Αµαλία, φιλόλογο-ιστορικό, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων & Τσικορδάνου Αικατερίνη, καθηγήτρια Πληροφορικής, πραγµατοποίησε εκπαιδευτική περιήγηση αρχιτεκτονικής, µνηµείων και πολιτισµού στο Βυζαντινό Κάστρο της πόλης µας, στο πλαίσιο των ακόλουθων δύο πολιτιστικών
προγραµµάτων µε θέµα: «Ελληνικά κάστρα και καστροπολιτείες» και «Φιλαναγνωσία και Σχολική Βιβλιοθήκη».
Η οµάδα µαθητών/τριών του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων επισκέφτηκε την Τετάρτη 4 Μαΐου 2023 αυτούς τους ιδιαίτερα σηµαντικούς χώρους για να «συναντήσει» την ιστορία, την αρχαιολογία και άλλες επιστήµες που οι λειτουργοί τους έχουν αφοσιωθεί στην προστασία και την προβολή των µνηµείων µας .Οι αρχαιολόγοι που δούλεψαν στο κάστρο για να ξεναγήσουν τους επισκέπτες στους χώρους του, αλλά και για να
προβάλλουν το πολυσχιδές έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ανασκαφικό, αναστηλωτικό, εκπαιδευτικό καθώς και τη σηµασία του για την οικονοµία, την ανάπτυξη, την ενίσχυση της ταυτότητας και την εκπαίδευση της τοπικής κοινωνίας είναι αξιέπαινοι. Εκεί, µας περίµενε το µεγάλης ιστορικής αξίας µνηµείο και χαρακτηριστικό δείγµα της οχυρωµατικής αρχιτεκτονικής του θεσσαλικού χώρου, που είναι κτισµένο στα βόρεια της πόλης, σε θέση στρατηγικής σηµασίας.
Αφού θαυµάσαµε το Βυζαντινό κάστρο, το υπαίθριο θέατρο του Φρουρίου, το ρολόι και ολόκληρη την πόλη από ψηλά, αναλογιστήκαµε την καθηµερινότητα και τον πολιτισµό της εποχής εκείνης. Εκεί στους ίδιους αυτούς χώρους, η 19η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων που τόσο αναγκαία και απαραίτητη είναι για την διάσωση της πολιτιστικής και ιστορικής µας κληρονοµιάς, καταδεικνύοντας έτσι τη σηµασία του
ανθρώπινου παράγοντα, επιτέλεσε και επιτελεί σπουδαίο έργο.
Στη συνέχεια της εκπαιδευτικής μας περιήγησης απολαύσαμε την αρχιτεκτονική, τα μνημεία και την αισθητική τους στην παραδοσιακή συνοικία Βαρούσι της πόλης μας. Η φωτογραφική αποτύπωση των αξιοθέατων αρχιτεκτονημάτων και των παλιών σπιτιών-μνημείων του πυρήνα της παλιάς πόλης των Τρικάλων , δηλαδή της αμιγώς χριστιανικής συνοικίας του Βαρουσιού, συντελέστηκε χάρη στην αγαστή συνεργασία συντονιστριών καθηγητριών και μαθητών/τριών. Αναλογιστήκαμε πως επί τουρκοκρατίας ήταν χριστιανική συνοικία, μέχρι τη δεκαετία του 1930 η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων που σήμερα είναι στο σύνολο της διατηρητέα. Τα παλιά βαρουσιώτικα σπίτια κτισμένα μεταξύ 17ου και 19ου αι. και οι πολυάριθμες εκκλησίες αντικατοπτρίζουν την οικονομική και πολιτιστική άνθιση του 18ου και 19ου αι. που ήταν αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου και της βιοτεχνίας.
Το Βαρούσι διακρίνεται για τα όμορφα αρχοντικά με τους περίτεχνους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς και τις υπέροχες εσωτερικές αυλές. Στη συγκεκριμένη συνοικία βρίσκονται οι παλαιότερες εκκλησίες της πόλης, οι οποίες βρίσκονται χτισμένες πολύ κοντά η μία στην άλλη. Οι σωζόμενοι σήμερα ναοί είναι των Αγίων Αναργύρων (τοιχογραφίες του 1575), του Αγίου Δημητρίου (πριν το 1588), του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος και του Αγίου Παντελεήμονος (τέλη 16ου – αρχές 17ου αι.), του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (1674), της Αγίας Μαρίνας (1766), της Αγίας Παρασκευής (1843), της Παναγίας Φανερωμένης ή του Γενεσίου της Θεοτόκου (1849-1853), της Αγίας Επισκέψεως (1863-1877), του Αγίου Στεφάνου (1882).
Τα κριτήρια επιλογής του Βαρουσιού υπήρξαν τα ακόλουθα:
1.Η στενή σύνδεσή του με την ιστορία των Τρικάλων, την οποία πρέπει να γνωρίσουν οι μαθητές για τη διατήρηση του παραδοσιακού μας πολιτισμού, την προστασία και διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ,
2.Η επιλογή ενός τέτοιου θέματος προτρέπει τους μαθητές και τις μαθήτριες να αναλάβουν πρωτοβουλίες και δράση ώστε να λειτουργούν ως ενεργά μέλη της κοινωνίας, βοηθώντας στη διατήρηση αρχικά και κατόπιν στην αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής στον αστικό ιστό μιας όμορφης πόλης της περιφέρειας, όπως είναι τα Τρίκαλα 3.Μέσα από την όλη διαδικασία ευαισθητοποιούνται οι μαθητές σε κοινωνικά-ιστορικά-πολιτιστικά-πολιτισμικά θέματα.
Η γνωριμία μέσω της περιήγησης, επιτόπιας έρευνας πεδίου και μελέτης με χώρους που διατηρούν την ταυτότητα του ελληνικού αστικού τοπίου και αντιστέκονται στην πολιτισμική αφομοίωση.
Μέσα από κατάλληλη προεργασία, η επαφή των μαθητών μας με την πολιτιστική τους κληρονομιά με την επιτόπια επίσκεψη των εμπλεκομένων στην παραδοσιακή συνοικία της πόλης μας (Βαρούσι) με τις πολλές και παλιές εκκλησίες, τα πλακόστρωτα σοκάκια, το κάστρο, τα σπίτια με τα σαχνισιά και τους ψηλούς μαντρότοιχους , τα αρχοντικά κ.τ.λ., βοήθησε στην ευαισθητοποίηση των παιδιών, στην εδραίωση και εμπέδωση του σεβασμού προς το δομημένο και φυσικό περιβάλλον, στην δόμηση υγιούς σχέσης ανθρώπου-πολιτισμού και στην αναζήτηση επίλυσης των διαφόρων περιβαλλοντικών προβλημάτων που ενδεχομένως εμφανίζονται κατά καιρούς. Έτσι, τα σημεία αναφοράς μιας πόλης θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στο μέλλον, ταξιδεύοντας στο χρόνο και αποτελώντας μάρτυρες της ιστορίας κάθε τόπου.
Με τη σκέψη ότι οι μαθητές είναι οι αυριανοί πολίτες και ότι η σωστή ενημέρωση και αγωγή τους είναι κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος στη χώρα μας, η εκπαιδευτική-πολιτιστική μας ομάδα αναζητώντας μια θέση για το παραδοσιακό πρόσωπο της Ελλάδας στην κοινωνία του αύριο, προσπαθεί μέσα από ασκήσεις πεδίου, δραστηριότητες, φωτογράφηση, αναδίφηση σε ιστορικό υλικό, συγκέντρωση εκπαιδευτικού υλικού, να βοηθήσει τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν ότι η σοφή χρήση των πόρων, η διατήρηση της παραδοσιακής μας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, ο εθελοντισμός και η διάθεση συμμετοχής για την προστασία του περιβάλλοντος, είναι τα εκ των ων ουκ άνευ συστατικά μιας αυριανής Ελλάδας, όπου οι ίδιοι οι μαθητές σε θέσεις κλειδιά, μελλοντικά, θα παίρνουν σωστές αποφάσεις για την πορεία του τόπου τους. Απαιτείται προσπάθεια, λοιπόν, ευαισθητοποίησης και ταυτόχρονα συνειδητοποίησης των μαθητών και μαθητριών μέσα από το πολιτιστικό μας πρόγραμμα της αξίας της παράδοσης ,στην ευρεία και στενή της έννοια, και της άμεσης ανάγκης διατήρησης της λαϊκής μας κληρονομιάς.
Επιστρέψαµε στο σχολείο µας µε τις καλύτερες εντυπώσεις, µε µνήµες µιας άλλης, ιστορικής εποχής και µε εικόνες από τον πολιτισµό της προβιοµηχανικής περιόδου. Ευαισθητοποιηθήκαµε ως προς τη συντήρηση και την προβολή της πολιτιστικής µας µνήµης, ως προς την σηµασία της ανασκαφής και του ρόλου της στην ανάγνωση του τοπίου και του παρελθόντος . Είµαστε περήφανοι για την πλούσια πολιτιστική κληρονοµιά του Νοµού µας, αφού τα σηµεία αναφοράς µιας πόλης θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στο µέλλον, ταξιδεύοντας στο χρόνο και αποτελώντας µάρτυρες της ιστορίας κάθε τόπου.
Αµαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

«Αποκτώντας Φιλοσοφία Ανάγνωσης: Ο πολιτισμός της εικόνας μέσα από λευκώματα Τέχνης και η πνευματική καλλιέργεια – εσώτερη αυτογνωσία μέσα από τα βιβλία της συγγραφέως Μάρως Βαμβουνάκη» ( συγκριτική ανάλυση και ερμηνεία) 10/02/2023.
Φέτος, στο πλαίσιο του πολιτιστικού εκπαιδευτικού προγράμματος « Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Πολιτισμού & Λόγου-Δράση Φιλαναγνωσίας: «Επιστολές φιλαναγνωσίας» «Η σημασία-αξία της Φιλαναγνωσίας και η συμβολή της σχολικής βιβλιοθήκης στη διεύρυνσή της» αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με Εκπαιδευτικές δράσεις στο πλαίσιο της αυτοαξιολόγησης σχολείων και ερευνητικών πρωτοβουλιών. ( Β’ Τάξη, τμήματα Β1, Β2). Οι λόγοι που μας έκαναν να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα ήταν πολλοί και μεταξύ αυτών η ανάγκη απόκτησης γνώσεων και αισθητικής απόλαυσης από την επαφή μας με αυτό. Μέσω των διερευνητικών διαδικασιών του πολιτιστικού αυτού προγράμματος, περπατήσαμε στα μονοπάτια της ανάγνωσης εικόνων και έργων τέχνης, του προβληματισμού και της ανταλλαγής απόψεων για την δύναμη λόγου και εικόνας, της συλλογής στοιχείων και την ολοκληρωμένη πραγμάτευση και σύνθεση του θέματός μας. Εμπνεόμενοι από εικόνες και σχετικά κείμενα και διαπνεόμενοι από δημιουργική ορμή και ερευνητική διάθεση, οι μαθητές και οι μαθήτριές μου του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων διατύπωσαν τις σκέψεις και τις αντιλήψεις τους για την ανάγνωση, εκφράζοντας παράλληλα τα συναισθήματά τους για το αγαθό της αυτοσυνειδησίας: αιτίες και αφορμές, παράλληλα, για να επανεκτιμήσουμε και να αναδείξουμε την αυταπόδεικτη αξία του σκεπτόμενου ανθρώπου.
Σε αυτό το πλαίσιο, απλώσαμε την δημιουργική σκέψη και την φαντασία μας στον καμβά της γνώσης για να εκφράσουμε, ως κατακλείδα, την ειλικρινή μας ευαρέσκεια για το πρωτότυπο και ενδιαφέρον ψηφιοποιημένο εκπαιδευτικό υλικό που διαμόρφωσε και, εν τέλει, δημιούργησε η πολιτιστική μας ομάδα. Αποτελεί, πραγματικά, μια ελκυστική περιήγηση σε ένα παλίμψηστο εικόνων και λόγου, από όπου αναδύεται η πολύτιμη εμπειρία των ανθρώπων και η μετουσιωμένη, σε εσωτερικό πλούτο, γνώση και αυτοσυνειδησία. Καλοτάξιδη στον κόσμο της γνώσης και της παιδείας η συνθετική μας παρουσίαση. Μια παρουσίαση όπου εμπεριέχονται ενδεικτικά αποσπάσματα από κείμενα των μαθητών/τριών μας τα οποία δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της παραγωγής λόγου, ως βασικού πεδίου του καινοτόμου πολιτιστικού μας προγράμματος.
Ως εισαγωγή στο θέμα μας λειτούργησαν τρία κομβικά ερωτήματα Φιλαναγνωσίας που τέθηκαν στους μαθητές/τριές μας και οι σταχυολογημένες απαντήσεις τους: «Εκτιμάτε την λογοτεχνία και, αν ναι, για ποιους λόγους; Ποια η σημασία της Φιλαναγνωσίας στη ζωή σας; Τι είδους πλεονεκτήματα νομίζετε ότι μπορεί να σας προσφέρει;» Γράψε μια επιστολή την οποία θα αποστείλεις με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στην Φιλόλογό σου της Έκφρασης- Έκθεσης, στην οποία θα της παρουσιάζεις και παράλληλα θα της συστήνεις ένα βιβλίο που διάβασες στη διάρκεια του καλοκαιριού, το οποίο σε εντυπωσίασε.
(Οι μαθητές εξηγούν ποιο από τα βιβλία-κείμενα που διάβασαν οι ίδιοι τους έκανε μεγαλύτερη εντύπωση και γιατί)
Η χρησιμότητα της πνευματικής αναζήτησης και του ελεύθερου στοχασμού ήταν και παραμένει η εξής: να ολοκληρωθεί η μάθηση ενός παιδιού με στόχο αυτό με τη σειρά του να μάθει να σκέφτεται.
Ακολουθούν σταχυολογημένα Κείμενα μαθητών/τριών- εκπαιδευτικό υλικό που προέκυψε από την πραγμάτευση του θέματος:
Δράση Φιλαναγνωσίας 2022-23
https://en.calameo.com/books/004625396e8d53fceda03
https://blogs.sch.gr/5lyktrik/
https://blogs.sch.gr/…/ekpaideytiko-programma…/
http://5lyk-trikal.tri.sch.gr/?page_id=4320
Η Υπεύθυνη Συντονίστρια-διδάσκουσα καθηγήτρια:
Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-ιστορικός (ΠΕ02), Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

«Ο κόσμος της ανάγνωσης και του βιβλίου στις σχολικές βιβλιοθήκες»
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων
Σύμφωνα με τον Αυγουστίνο, τα γράμματα εφευρέθηκαν για να μπορούμε να συνομιλούμε ακόμα και με τους απόντες και είναι σύμβολα ήχων, σύμβολα όλων αυτών που έχουμε στο νου μας και σκεφτόμαστε. Το γραμμένο κείμενο είναι μια συνομιλία που τοποθετήθηκε πάνω στο χαρτί ώστε ο απών συνομιλητής να μπορεί να προφέρει τα λόγια του, να εκφράσει την σκέψη και την ομιλία του. Το ότι διαβάζουμε μεγαλόφωνα ή σιωπηλά, το να μπορούμε να ανακαλούμε στο μυαλό μας βιβλιοθήκες απομνημονευμένων λέξεων είναι όλες εκπληκτικές ικανότητες τις οποίες αποκτούμε με αβέβαιες και ποικίλες μεθόδους. Πριν όμως αποκτήσουμε τέτοιες ικανότητες, πρέπει πρώτα να μάθουμε τη βασική τέχνη να αναγνωρίζουμε τα σύμβολα, με τα οποία η κοινωνία μέσα στην οποία καθένας μας ζει, έχει επιλέξει να επικοινωνεί: με άλλα λόγια, πρέπει να μάθουμε να διαβάζουμε!
Στις εγγράμματες κοινωνίες η εκμάθηση της ανάγνωσης μπορεί να παρομοιαστεί με μύηση, μια τελετουργική μετάβαση από μια κατάσταση εξάρτησης και στοιχειώδους επικοινωνίας σε μια αυτοδύναμη, ατομική υπόσταση. Το παιδί που μαθαίνει να διαβάζει γίνεται δεκτό στη συλλογική μνήμη μέσω των βιβλίων, κι έτσι εξοικειώνεται με ένα κοινό παρελθόν το οποίο ανανεώνει, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, με κάθε ανάγνωσμά του. Στη μεσαιωνική εβραϊκή κοινωνία, για παράδειγμα, η τελετή εκμάθησης της ανάγνωσης γιορταζόταν με μεγάλη επισημότητα.
Το ζήτημα της ανάγνωσης και της μύησης του παιδιού σε αυτήν, δεν είναι ζήτημα που αφορά μόνον τους δασκάλους. Είναι ένα ζήτημα όπου εμπλέκονται κι άλλοι ενδιαφερόμενοι και κύρια οι γονείς και το ίδιο το παιδί. Οι γονείς μπορούν να προσφέρουν άμεση βοήθεια στον μαθητευόμενο αναγνώστη-παιδί, και η βοήθεια αυτή μπορεί να σχετίζεται με αφηγήσεις και αναγνώσεις με σκοπό την ψυχαγωγία του.
Εκείνο που πρέπει να κατανοήσει ο μικρός αναγνώστης για να αγαπήσει και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που η ανάγνωση του παρέχει, είναι ότι εκτός από την ψυχαγωγία που εξασφαλίζει μέσα από ένα κείμενο, η πρόσβαση στη γνώση και την πληροφορία που μπορεί να έχει, είναι μια σπουδαία δυνατότητα και ότι μπορεί να βρει μέσα στα βιβλία αποσπάσματα τόσο πειστικά και συναρπαστικά, που να είναι παρόμοια με την άμεση εμπειρία και το βίωμα. Η ανάγνωση των παιδιών στο παρελθόν είχε αξία μόνο επειδή θεωρούσαν πως συνέβαλε στην ανάπτυξη του λεξιλογίου και της γλώσσας που σημαίνει βελτίωση της σκέψης και άπλωμα στον κόσμο. Όμως ξέρουμε σήμερα πως τα περισσότερα αναγνώσματα ευνοούν την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων και ταυτόχρονα των δικών μας και βοηθούν τον μικρό αναγνώστη να συμβιβαστεί με τα δικά του συναισθήματα και τα συναισθήματα των άλλων, να τα εκφράσει και να αποφορτιστεί από αυτά καθώς και να τα ελέγξει. Παλιότερα πίστευαν ότι η ανάγνωση έχει ως στόχο της τον προσανατολισμό του μικρού αναγνώστη σε θέματα ηθικής. Πέρασε πολύς καιρός μέχρι να αλλάξουμε την αντίληψη που επικρατούσε ότι τα μικρά παιδιά δεν ήταν τίποτε περισσότερο από κακά και νωθρά πλάσματα, μικρά σταμνιά τα οποία έπρεπε να γεμίζουμε με γνώσεις και ηθικά διδάγματα πριν γεμίσουν από μόνα τους κατεργαριές, ανοησία και διάθεση για τεμπελιά. Οι σύγχρονοι συγγραφείς δεν δίνουν πλέον έμφαση σε ηθικές απόψεις, αλλά επειδή δεν τους λείπει η αγάπη και η πίστη σ΄ αυτές, τις αφήνουν να αναβλύσουν στα βιβλία τους όπως και στην καθημερινή ζωή.
Επομένως, προσφέροντας στα παιδιά βιβλία και έντυπο υλικό για ανάγνωση ποιότητας, τα βοηθούμε να γίνουν δημιουργικοί και ξύπνιοι αναγνώστες, να καλλιεργηθούν και να διαμορφωθούν σε ενημερωμένους αναγνώστες, αναγνώστες εφοδιασμένους με όλες εκείνες τις ικανότητες που θα τους επιτρέπουν να κρίνουν, να αξιολογούν και να επιλέγουν το γνήσιο από το νόθο, το σημαντικό για τις ανάγκες τους από το ασήμαντο, αυτό που αντανακλά τη δική τους γνώριμη πραγματικότητα από αυτό που ανήκει στην επιφανειακή και περαστική «μόδα».
Ο κόσμος του χαρτιού και του βιβλίου περνά, με τον τρόπο αυτό, μέσα στο συνειδητό, καθημερινό λεξιλόγιο των εικόνων μας και η εφεύρεση της μυθοπλαστικής λογοτεχνίας, γράφει ο Φρόιντ, είναι ισάξια της ονειροπόλησης. Ο  αναγνώστης μπορεί να περιπλανηθεί σε φανταστικά τοπία, έκθαμβος και εντυπωσιασμένος σαν ένας άλλος Δον Κιχώτης με την αίσθηση, κάθε φορά που διαβάζει, ότι υπήρχε κάτι που δεν γνώριζε ή που τρεμόπαιζε σαν φλογίτσα, σαν φευγαλέα σκιά και ξαφνικά το «μισάνοιξε» κι έγινε λίγο πιο ώριμος και λίγο περισσότερο σοφός… αναλογιζόμενος: «Παράξενη και σκληρή που είναι η ζωή, δεν μοιάζει καθόλου με ταινία…»
Και στο σημείο αυτό η σχολική βιβλιοθήκη μπορεί να προσφέρει σημαντικές εκπαιδευτικές διεξόδους γιατί, εξάλλου, σκοπός της Σχολικής Βιβλιοθήκης, σύμφωνα με το θεσμικό και οργανωτικό πλαίσιο των Σ.Β. είναι να συμβάλλει ενεργά: ¬ στην αποκωδικοποίηση των πληροφοριών, που σήμερα παρέχονται με καταιγιστικούς ρυθμούς. ¬ Στην ενσωμάτωση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για την διεύρυνση των δυνατοτήτων των μαθητών. ¬ Στην προσπάθεια του σχολείου να διαμορφώσει πολίτες για την σύγχρονη κοινωνία. ¬ Στην προώθηση της αλλαγής του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος και της αναμόρφωσης των Προγραμμάτων Σπουδών. Επιπλέον, σύμφωνα και με το Μανιφέστο της UNESCO, το οποίο έχει επικυρωθεί και από τη χώρα μας, η Σχολική Βιβλιοθήκη έχει ως στόχο τη διακήρυξη της αρχής ότι η ελευθερία έκφρασης και η πρόσβαση στην πληροφόρηση είναι ουσιαστική για τη δημιουργία αποτελεσματικών και υπεύθυνων πολιτών και για τη συμμετοχή τους σε μια δημοκρατική πολιτεία.
Όλα όσα προαναφέρθηκαν, όμως, παραμένουν ακόμη σε μεγάλο βαθμό ευγενείς πόθοι, καθώς στην πράξη οι Σχολικές Βιβλιοθήκες καλούνται να ενταχθούν και να λειτουργήσουν σε ένα δασκαλοκεντρικό και αρτηριοσκληρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο μαστίζεται από βαθιά κρίση, καθώς υπόκειται στην πίεση των συνεχών μεταρρυθμιστικών αλλαγών. Η μάθηση δεν είναι πια αγαθό, αλλά μέσο για επαγγελματική καταξίωση και κοινωνική αποκατάσταση με την είσοδο σε μια πανεπιστημιακή σχολή υψηλής ζήτησης. Η «τραπεζική» αυτή «αντίληψη» της εκπαίδευσης κατά τον Φρέυρε, όπου οι μαθητές «αποταμιεύουν τις καταθέσεις του δασκάλου», αδρανοποιεί τους μαθητές και τους στερεί τη χαρά της δημιουργικής μάθησης. Παράλληλα, η έκρηξη των πληροφοριών που διαδίδονται με το διαδίκτυο και το πλήθος των νέων μεθόδων και μέσων έρευνας, μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε ότι η αποτελεσματική και χρήσιμη γνώση στην οποία αποβλέπει η πολυπολιτισμική μας κοινωνία μπορεί να κατακτηθεί μόνο μέσα από μια διαθεματική προσέγγιση και διαχείρισή της στα πλαίσια της «δια βίου» εκπαίδευσης. Συνεπώς, η Σχολική Βιβλιοθήκη , με τη δημιουργική συνεργασία του υπευθύνου της με όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας μπορεί να παρέμβει ώστε: 1) Οι μαθητές: α. να ανακαλύψουν τη συνεργατική μάθηση και να μάθουν  δημιουργικά, μετασχηματίζοντας τις πληροφορίες σε γνώση, μέσα από ένα εναλλακτικό, «διαφορετικό» μάθημα στη βιβλιοθήκη, β. να καλλιεργήσουν τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα και να επικοινωνήσουν μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στηρίζονται από τη βιβλιοθήκη με συνομηλίκους τους γ. να μάθουν ευχάριστα και βιωματικά παρακολουθώντας στα πλαίσια ενός μαθήματος στη βιβλιοθήκη παρουσιάσεις βιβλίων . 2) Οι εκπαιδευτικοί: α. να απαλλαχθούν από το ρόλο του παντογνώστη αξιολογητή και να πλησιάσουν περισσότερο τους μαθητές τους, υιοθετώντας το ρόλο του καθοδηγητή που μαθαίνει τους μαθητές τους «πώς να μαθαίνουν» ακολουθώντας τα ενδιαφέροντά τους, β. να αυξήσουν τη βιωματικότητα του μαθήματός τους 3) Το εκπαιδευτικό σύστημα: να αναμορφώσει το αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων, προωθώντας, με την δυναμική ένταξη της Σχολικής Βιβλιοθήκης στην εκπαιδευτική πράξη, τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης στην οποία στοχεύει και η  εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. 4) Το σχολείο: να ασκήσει έναν πολύπλευρο πολιτιστικό και παιδευτικό ρόλο στην ευρύτερη κοινότητα.

«ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΚΑΡΠΑ»

<ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΤΟΥ ΕΚΑΒ ΓΙΑ ΚΑΡΠΑ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ 5ου ΓΕΛ ΤΡΙΚΑΛΩΝΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΚΑΡΠΑ

«Εναλλακτικά μαθήματα Φιλοσοφίας στην σχολική βιβλιοθήκη του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, μέσα από την παρουσίαση βιβλίων» Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων
Αιτία και αφορμή για αυτά τα εναλλακτικά μαθήματα Φιλοσοφίας στην σχολική μας βιβλιοθήκη υπήρξε το ακόλουθο εκπαιδευτικό- πολιτισμικό κίνητρο: η ανοιχτή, δημιουργική, αλληλεπιδραστική διδασκαλία του μαθήματος της Φιλοσοφίας, η οποία υλοποιείται στα Β1 & Β2 Τμήματα του 5ου ΓΕΛ εφέτος, με αποτέλεσμα οι μαθητές/τριες να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα από παρουσιάσεις βιβλίων και λευκωμάτων, έρευνα και αναζήτηση, ποικίλες θεματικές και πτυχές της ιστορικής εξέλιξης της Φιλοσοφίας, της Φιλοσοφικής θεώρησης του Ωραίου, του Άσχημου, του Μοντέρνου, του Μεταμοντέρνου και της Τέχνης. Κατά την διάρκεια του εναλλακτικού μαθήματος με στόχο την ελεύθερη σκέψη, οι μαθητές/τριες παρακολούθησαν ενεργά τις παρουσιάσεις των σχετικών βιβλίων-λευκωμάτων Τέχνης. Παράλληλα, με τη διαμόρφωση ενός διαγράμματος-νοητικού χάρτη των βασικών σταθμών της Ιστορίας της Φιλοσοφίας και της σχέσης της με την Τέχνη, εμπλούτισαν τις βιωματικές, γνωσιακές αναπαραστάσεις τους για την εξελικτική πορεία της ανθρώπινης σκέψης, ακόνισαν την κριτική τους σκέψη και, εν τέλει, πολλαπλασίασαν τα θετικά αποτελέσματα στον δημιουργικό προβληματισμό τους.
Παράλληλα, αισθητοποίησαν την αντίληψή τους για τις φιλοσοφικές ιδέες και απόψεις και συνειδητοποίησαν πως τα εκπαιδευτικά κίνητρα είναι «κατασκευασμένα» έτσι ώστε να «μεταφέρονται» εύκολα σ’ αυτούς και να παρουσιάζονται από τους εκπαιδευτικούς χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερα πολύπλοκες γνώσεις. Έτσι, κάθε δημιουργική-συνθετική δραστηριότητα αναφέρεται σε διαφορετικό θέμα και περιέχει «αντίγραφα» ιδεών και ποικίλο εκπαιδευτικό υλικό.
Τα βασικά βιβλία αναφοράς μας υπήρξαν τα ακόλουθα:
«Ο κόσμος της σοφίας» του Jostein Gaarder, ένα μυθιστόρημα για την Ιστορία της Φιλοσοφίας από τις εκδόσεις Νέα Σύνορα, Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 1994. Ένα μυθιστόρημα με ήρωες δύο διαφορετικές κοπέλες και έναν ανώνυμο επιστολογράφο. Ένα βιβλίο «μυστηρίου». Ένα μυθιστόρημα σκέψης, γνώσης, πνεύματος, απόλαυσης, περιπέτειας. Και πάνω απ” όλα, η Ιστορία της Φιλοσοφίας από την αρχή ως την εξέλιξή της μέχρι σήμερα. Ενδιαφέρον μυθιστόρημα γύρω από την πορεία της φιλοσοφίας, κατάλληλο για παιδιά Λυκείου. Πολύ καλό για να πάρει κάποιος μια ιδέα περί φιλοσοφικών ρευμάτων. Συνοπτική και παράλληλα εξαιρετική περιήγηση στον κόσμο των ιδεών. Σαν εισαγωγικό έργο είναι ενδιαφέρον και κατατοπιστικό. Σαν λογοτεχνική δημιουργία είναι απλουστευμένη προσέγγιση ενός αχανούς θέματος μέσα από μυθοπλασία που και η ίδια εχει φιλοσοφικές αιχμές. Στην ουσία, ο συγκερασμός της φιλοσοφικής θεώρησης απο έναν ενήλικο και μια κοπελίτσα που στο τέλος, (δάσκαλος και μαθήτρια), συγκλίνουν σε απόψεις και συμπεράσματα, αφήνοντας πάντα ανοιχτά πεδία προβληματισμού. Ένα πολλά υποσχόμενο βιβλίο, που ξεκινώντας την ανάγνωση σου αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις. Η ωραία ιδέα να παρουσιαστεί η ιστορία της Φιλοσοφίας μέσα από ένα μυθιστόρημα καθιστά το βιβλίο ταξιδιάρικο, παρόλο που η πλοκή του περιορίζεται ανάμεσα σε τέσσερις τοίχους. Το βιβλίο αξίζει γιατί μεταφέρει γνώσεις στον αναγνώστη και γιατί προσπαθεί να το κάνει με έναν τρόπο ψυχαγωγικό.
Το δεύτερο βιβλίο-λεύκωμα Τέχνης που παρουσιάστηκε είναι το » Άντι Γουόρχολ» (Αμερικανός ζωγράφος, σκηνοθέτης και συγγραφέας. Υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του κινήματος της Ποπ Αρτ). Ο Άντι Γουόρχολ (Andy Warhol), από τους πρωταγωνιστές του κινήματος της Ποπ Αρτ, μιας τέχνης λαϊκής που οικειοποιήθηκε μορφές και στρατηγικές της διαφήμισης, κατάφερε να δημιουργήσει μία νέα γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στη σύγχρονη εικαστική δημιουργία και το ευρύ καταναλωτικό κοινό. Στη δεκαετία του ‘60, το όνομα του Γουόρχολ, του «Πάπα της Ποπ Αρτ» όπως τον ονόμασαν, πήρε διαστάσεις θρύλου. Κανένας καλλιτέχνης του 20ού αιώνα, αν εξαιρέσουμε τον Πικάσο και τον Νταλί, δεν έφθασε σε ανάλογη παγκόσμια φήμη. Οι πρώτοι πίνακές του είναι τυποποιημένες σειρές κόμικς ή διαφημίσεων. Αργότερα ζωγραφίζει μία επαναλαμβανόμενη εικόνα, χρησιμοποιώντας σφραγίδες από ξύλο ή ελαστικό, καθώς και στένσιλ, για να οδηγηθεί τελικά στην τεχνική της μεταξοτυπίας πάνω σε μουσαμά. Η με μηχανικά μέσα αναπαραγωγή των έργων του προκάλεσε αντιδράσεις και κάποιοι τεχνοκριτικοί έκαναν λόγο για την αποθέωση της κοινοτοπίας και της κακογουστιάς της διαφημιστικής τέχνης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι πίνακές του περιλαμβάνουν κυρίως πρόσωπα και καταναλωτικά αγαθά (Έλβις Πρίσλεϊ, Τζάκλιν Κένεντι, Μέριλιν Μονρόε, Λιζ Τέιλορ, Μέγας Αλέξανδρος κ.ά.), εικόνες από πραγματικά γεγονότα (συγκρούσεις αυτοκινήτων, ηλεκτρικές καρέκλες), καταναλωτικά αγαθά (κονσέρβες Σούπας Κάμπελ, μπουκάλια Κόκα – Κόλα), χαρτονομίσματα και λουλούδια.
Επιδέξιος στην αυτοδιαφήμιση, ο Γουόρχολ ο πρόβαλε την ιδέα τού καλλιτέχνη ως απλού μεσάζοντα, απρόσωπου και αμέτοχου. «Αν θέλετε να γνωρίσετε το έργο μου, δείτε την επιφάνεια κι αυτό είναι όλο· δεν υπάρχει τίποτε από πίσω». Ο Τρούμαν Καπότε τον είχε αποκαλέσει «Σφίγγα χωρίς αίνιγμα», υπονοώντας την έλλειψη οποιουδήποτε μυστηρίου στα έργα του.
(Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/2582
© SanSimera.gr(https://www.sansimera.gr/biographies/2582)
Αναμφισβήτητα, ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει το υλικό των δύο αυτών βιβλίων που παρουσιάσαμε με όποιον τρόπο θεωρεί καλύτερο για τη συγκεκριμένη ομάδα μαθητών/τριών και να προτρέψει τους μαθητές του να συμμετάσχουν ενεργά στην παρουσίασή τους. Εξάλλου, η τεκμηρίωση της εισήγησης, του διαλόγου και της γραφής-παραγωγής κειμένων στο πλαίσιο του εν λόγω εκπαιδευτικού αντικειμένου σπουδών οφείλεται στο ότι όλα αυτά μαζί αποτελούν μια σύνθετη ανθρώπινη συμπεριφορά, στην οποία εμπλέκονται ατομικοί και κοινωνικοί παράγοντες: γνώσεις και δεξιότητες γλωσσικές, γνωστικές και μεταγνωστικές, εννοιολογικές, συνεπικουρούν με το στενότερο ή ευρύτερο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο, τις προσδοκίες, τις αξίες και τις αλληλεπιδράσεις του, με αποτέλεσμα η πνευματική ανάπτυξη να καταλήγει να είναι από τις απαιτητικότερες νοητικές και επικοινωνιακές διαδικασίες στις οποίες επιδίδεται ο άνθρωπος.