Εναλλακτικά μαθήματα Φιλοσοφίας στην σχολική βιβλιοθήκη του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

«Εναλλακτικά μαθήματα Φιλοσοφίας στην σχολική βιβλιοθήκη του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, μέσα από την παρουσίαση βιβλίων» Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων
Αιτία και αφορμή για αυτά τα εναλλακτικά μαθήματα Φιλοσοφίας στην σχολική μας βιβλιοθήκη υπήρξε το ακόλουθο εκπαιδευτικό- πολιτισμικό κίνητρο: η ανοιχτή, δημιουργική, αλληλεπιδραστική διδασκαλία του μαθήματος της Φιλοσοφίας, η οποία υλοποιείται στα Β1 & Β2 Τμήματα του 5ου ΓΕΛ εφέτος, με αποτέλεσμα οι μαθητές/τριες να έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα από παρουσιάσεις βιβλίων και λευκωμάτων, έρευνα και αναζήτηση, ποικίλες θεματικές και πτυχές της ιστορικής εξέλιξης της Φιλοσοφίας, της Φιλοσοφικής θεώρησης του Ωραίου, του Άσχημου, του Μοντέρνου, του Μεταμοντέρνου και της Τέχνης. Κατά την διάρκεια του εναλλακτικού μαθήματος με στόχο την ελεύθερη σκέψη, οι μαθητές/τριες παρακολούθησαν ενεργά τις παρουσιάσεις των σχετικών βιβλίων-λευκωμάτων Τέχνης. Παράλληλα, με τη διαμόρφωση ενός διαγράμματος-νοητικού χάρτη των βασικών σταθμών της Ιστορίας της Φιλοσοφίας και της σχέσης της με την Τέχνη, εμπλούτισαν τις βιωματικές, γνωσιακές αναπαραστάσεις τους για την εξελικτική πορεία της ανθρώπινης σκέψης, ακόνισαν την κριτική τους σκέψη και, εν τέλει, πολλαπλασίασαν τα θετικά αποτελέσματα στον δημιουργικό προβληματισμό τους.
Παράλληλα, αισθητοποίησαν την αντίληψή τους για τις φιλοσοφικές ιδέες και απόψεις και συνειδητοποίησαν πως τα εκπαιδευτικά κίνητρα είναι «κατασκευασμένα» έτσι ώστε να «μεταφέρονται» εύκολα σ’ αυτούς και να παρουσιάζονται από τους εκπαιδευτικούς χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερα πολύπλοκες γνώσεις. Έτσι, κάθε δημιουργική-συνθετική δραστηριότητα αναφέρεται σε διαφορετικό θέμα και περιέχει «αντίγραφα» ιδεών και ποικίλο εκπαιδευτικό υλικό.
Τα βασικά βιβλία αναφοράς μας υπήρξαν τα ακόλουθα:
«Ο κόσμος της σοφίας» του Jostein Gaarder, ένα μυθιστόρημα για την Ιστορία της Φιλοσοφίας από τις εκδόσεις Νέα Σύνορα, Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 1994. Ένα μυθιστόρημα με ήρωες δύο διαφορετικές κοπέλες και έναν ανώνυμο επιστολογράφο. Ένα βιβλίο «μυστηρίου». Ένα μυθιστόρημα σκέψης, γνώσης, πνεύματος, απόλαυσης, περιπέτειας. Και πάνω απ” όλα, η Ιστορία της Φιλοσοφίας από την αρχή ως την εξέλιξή της μέχρι σήμερα. Ενδιαφέρον μυθιστόρημα γύρω από την πορεία της φιλοσοφίας, κατάλληλο για παιδιά Λυκείου. Πολύ καλό για να πάρει κάποιος μια ιδέα περί φιλοσοφικών ρευμάτων. Συνοπτική και παράλληλα εξαιρετική περιήγηση στον κόσμο των ιδεών. Σαν εισαγωγικό έργο είναι ενδιαφέρον και κατατοπιστικό. Σαν λογοτεχνική δημιουργία είναι απλουστευμένη προσέγγιση ενός αχανούς θέματος μέσα από μυθοπλασία που και η ίδια εχει φιλοσοφικές αιχμές. Στην ουσία, ο συγκερασμός της φιλοσοφικής θεώρησης απο έναν ενήλικο και μια κοπελίτσα που στο τέλος, (δάσκαλος και μαθήτρια), συγκλίνουν σε απόψεις και συμπεράσματα, αφήνοντας πάντα ανοιχτά πεδία προβληματισμού. Ένα πολλά υποσχόμενο βιβλίο, που ξεκινώντας την ανάγνωση σου αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις. Η ωραία ιδέα να παρουσιαστεί η ιστορία της Φιλοσοφίας μέσα από ένα μυθιστόρημα καθιστά το βιβλίο ταξιδιάρικο, παρόλο που η πλοκή του περιορίζεται ανάμεσα σε τέσσερις τοίχους. Το βιβλίο αξίζει γιατί μεταφέρει γνώσεις στον αναγνώστη και γιατί προσπαθεί να το κάνει με έναν τρόπο ψυχαγωγικό.
Το δεύτερο βιβλίο-λεύκωμα Τέχνης που παρουσιάστηκε είναι το » Άντι Γουόρχολ» (Αμερικανός ζωγράφος, σκηνοθέτης και συγγραφέας. Υπήρξε ένας από τους πρωταγωνιστές του κινήματος της Ποπ Αρτ). Ο Άντι Γουόρχολ (Andy Warhol), από τους πρωταγωνιστές του κινήματος της Ποπ Αρτ, μιας τέχνης λαϊκής που οικειοποιήθηκε μορφές και στρατηγικές της διαφήμισης, κατάφερε να δημιουργήσει μία νέα γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στη σύγχρονη εικαστική δημιουργία και το ευρύ καταναλωτικό κοινό. Στη δεκαετία του ‘60, το όνομα του Γουόρχολ, του «Πάπα της Ποπ Αρτ» όπως τον ονόμασαν, πήρε διαστάσεις θρύλου. Κανένας καλλιτέχνης του 20ού αιώνα, αν εξαιρέσουμε τον Πικάσο και τον Νταλί, δεν έφθασε σε ανάλογη παγκόσμια φήμη. Οι πρώτοι πίνακές του είναι τυποποιημένες σειρές κόμικς ή διαφημίσεων. Αργότερα ζωγραφίζει μία επαναλαμβανόμενη εικόνα, χρησιμοποιώντας σφραγίδες από ξύλο ή ελαστικό, καθώς και στένσιλ, για να οδηγηθεί τελικά στην τεχνική της μεταξοτυπίας πάνω σε μουσαμά. Η με μηχανικά μέσα αναπαραγωγή των έργων του προκάλεσε αντιδράσεις και κάποιοι τεχνοκριτικοί έκαναν λόγο για την αποθέωση της κοινοτοπίας και της κακογουστιάς της διαφημιστικής τέχνης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι πίνακές του περιλαμβάνουν κυρίως πρόσωπα και καταναλωτικά αγαθά (Έλβις Πρίσλεϊ, Τζάκλιν Κένεντι, Μέριλιν Μονρόε, Λιζ Τέιλορ, Μέγας Αλέξανδρος κ.ά.), εικόνες από πραγματικά γεγονότα (συγκρούσεις αυτοκινήτων, ηλεκτρικές καρέκλες), καταναλωτικά αγαθά (κονσέρβες Σούπας Κάμπελ, μπουκάλια Κόκα – Κόλα), χαρτονομίσματα και λουλούδια.
Επιδέξιος στην αυτοδιαφήμιση, ο Γουόρχολ ο πρόβαλε την ιδέα τού καλλιτέχνη ως απλού μεσάζοντα, απρόσωπου και αμέτοχου. «Αν θέλετε να γνωρίσετε το έργο μου, δείτε την επιφάνεια κι αυτό είναι όλο· δεν υπάρχει τίποτε από πίσω». Ο Τρούμαν Καπότε τον είχε αποκαλέσει «Σφίγγα χωρίς αίνιγμα», υπονοώντας την έλλειψη οποιουδήποτε μυστηρίου στα έργα του.
(Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/2582
© SanSimera.gr(https://www.sansimera.gr/biographies/2582)
Αναμφισβήτητα, ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει το υλικό των δύο αυτών βιβλίων που παρουσιάσαμε με όποιον τρόπο θεωρεί καλύτερο για τη συγκεκριμένη ομάδα μαθητών/τριών και να προτρέψει τους μαθητές του να συμμετάσχουν ενεργά στην παρουσίασή τους. Εξάλλου, η τεκμηρίωση της εισήγησης, του διαλόγου και της γραφής-παραγωγής κειμένων στο πλαίσιο του εν λόγω εκπαιδευτικού αντικειμένου σπουδών οφείλεται στο ότι όλα αυτά μαζί αποτελούν μια σύνθετη ανθρώπινη συμπεριφορά, στην οποία εμπλέκονται ατομικοί και κοινωνικοί παράγοντες: γνώσεις και δεξιότητες γλωσσικές, γνωστικές και μεταγνωστικές, εννοιολογικές, συνεπικουρούν με το στενότερο ή ευρύτερο κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο, τις προσδοκίες, τις αξίες και τις αλληλεπιδράσεις του, με αποτέλεσμα η πνευματική ανάπτυξη να καταλήγει να είναι από τις απαιτητικότερες νοητικές και επικοινωνιακές διαδικασίες στις οποίες επιδίδεται ο άνθρωπος.